środa, 14 stycznia 2015

W mackach szaleństwa

     Z Lovecraftem zetknąłem się wiele razy. Nieświadomie. Nawiązania do jego twórczości można znaleźć często w horrorach, ale również w dziełach o zgoła innej tematyce, takich jak serial komediowy „South Park”. Wywarł on duży wpływ na współczesną kulturę.

Zagadkowe życie Howarda Philipsa Lovecrafta w niczym nie ustępuje autorom, takim jak Edgar Allan Poe czy Lewis Caroll. Urodzony w 1890 roku  w Providence (USA), w mieście, z którym związany był całe życie i wielokrotnie odwoływał się do niego w swoich dziełach. Nierzadko umieszczał je jako tło wydarzeń, a niekiedy przez rozległe opisy, w moim odczuciu,  czynił je bohaterem swoich opowiadań. W wieku trzech lat przyszły pisarz opowiadań grozy potrafił recytować poezję, a w wieku sześciu zaczął pisać wiersze. Jego ojciec popadł w psychozę, a dziadek wprowadził go do świata fikcji opowiadając mu własne historie. Często chorował, przez co rzadko uczęszczał do szkoły. Cierpiał na parasomnię  – lęki i koszmary senne, w których dominowały, jak sam opisywał „wychudzone zmory nocne”. Po śmierci dziadka jego rodzina zbankrutowała.


                                     Howard Phillips Lovecraft

W późniejszych latach wyjechał do Nowego Yorku, gdzie poznał swoją żonę,  lecz potęgująca się różnica charakterów doprowadziła do rozpadu związku. Często określany jako ''Pustelnik z Providence'' – nie utrzymywał kontaktów z ludźmi, ograniczał się do korespondencji z innymi pisarzami, takimi jak Robert E. Howard. Przez całe życie borykał się z problemami finansowymi, a na stare lata wrócił do swego rodzinnego miasta, gdzie powstały jego najwybitniejsze dzieła. Umarł na raka w wieku 47 lat. Był rasistą, chociaż jego stosunek do innych kultur złagodniał pod koniec życia, wskutek odbytych podróży.

Nietrudno wywnioskować - H.P Lovecraft był postacią nietuzinkową i niebanalną podobnie, jak jego twórczość. Znajomość życiorysu autora pomaga w zrozumieniu jego dzieł, ponieważ wiele zdarzeń z życia ma bezpośrednie przełożenie na jego opowiadania. Przykładem może być „ Koszmar w Red Hook". Opowiadanie inspirowane jest prawdziwymi wydarzeniami; autor po wyjeździe do Chicago nie mógł pogodzić się z faktem, że dzieli mieszkanie z bezrobotnymi imigrantami.


                                    Ctulhu - czołowa postać z mitologii H.P.L

Pierwsze co ujęło mnie w twórczości pisarza to niesamowicie długie i rozbudowane opisy. W „Przypadku Charlesa Dextera Warda” zachwyt nad architekturą jego rodzinnego miasta Providence nie miał końca. Każda kamienica, balkon czy widok przywodziły autorowi na myśl  refleksję, którą ubierał w rozbudowane zdania. Zabieg ten nie daje odpocząć wyobraźni i tworzy niepowtarzalny klimat pojawiający się w każdym opowiadaniu. Podobne odczucia towarzyszyły mi m.in. podczas lektury „W Górach Szaleństwa”. Autor przeznacza całe strony na opis odczuć towarzyszących odkryciu zaginionego miasta na Antarktydzie. Narasta uczucie mroku i niepokoju, podczas gdy akcja posuwa się bardzo powoli. Lovecraftowi nigdy się nie spieszy. Przywiązanie do detali i szczegółów to jedna z jego cech charakterystycznych.

Z czego znany jest pisarz? Głównie z mitologii Ctulhu. Autor zbudował swoje uniwersum od podstaw, w sposób zaplanowany i konsekwentny. Dokładne opisy starożytnych istot i zapomnianych rytuałów dalej rozpalają wyobraźnie ludzi, co widać m.in. w filmach ("Dagon","Zew Ctulhu","Zza światów").Potwory i przedstawione monstra są wyraźnie inspirowane prozą autora.

   H.P Lovecraft jest bez dwóch zdań autorem wyjątkowym. Biorąc pod uwagę jego życiorys można dojść do wniosku, że opisywane zdarzenia, gdzieś już miały miejsce. Mam wrażenie że nie tworzył on „pod publikę”, a jedynie starał się oddać to co kołatało się w jego pokręconym umyśle.

Bartosz Oleszko-Pyka

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz